Zmiana przepisów dotycząca przepuszczania pieszych na przejściach miała na celu zmniejszenie liczby wypadków z ich udziałem. Od 1 czerwca 2021 roku kierowcy mają obowiązek ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na pasach oraz wchodzącemu na przejście – zapis taki znajduje się w Ustawie z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo drogowe. Niezastosowanie się do przepisów grozi poważnymi konsekwencjami, dlatego kierowca zbliżający się do pasów powinien zachować szczególną ostrożność.
Kiedy pieszy ma pierwszeństwo? Co mówią przepisy?
W artykule 26 Prawa drogowego zapisano obowiązki kierującego pojazdem wobec pieszego. To tam znajdziemy informację, kiedy kierowca powinien ustąpić pierwszeństwa. Oto, co mówi Kodeks drogowy:
Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się na tym przejściu albo na nie wchodzącego i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na tym przejściu albo wchodzącemu na to przejście (…)
Przepisy wyszczególniają dwie sytuacje, kiedy kierowca musi przepuścić pieszego:
- pieszy znajduje się już na przejściu,
- pieszy wchodzi na przejście, sygnalizuje zamiar wejścia, swoim zachowaniem pokazuje, iż będzie przekraczał jezdnię.
Ważne! Kierowcy muszą pamiętać, aby zbliżając się do przejścia zwolnić i zachować szczególną ostrożność.
Nieprzepuszczenie pieszego – konsekwencje
Oczywiście najpoważniejszą konsekwencją nieprzepuszczenia pieszego na pasach jest doprowadzenie do wypadku. Do zdarzeń na pasach dochodzi często – w 2023 roku odnotowano 2658 potrąceń, na skutek których zmarły aż 132 osoby. Niestety najczęściej winny był kierowca, który nie ustąpił pierwszeństwa.
Ile wynosi mandat za nieprzepuszczenie pieszego?
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu karane jest grzywną – mandat wynosi 1500 zł. Jeśli kierowca dopuści się recydywy, czyli popełni to samo wykroczenie w ciągu dwóch lat, zapłaci podwójną stawkę, czyli 3000 zł.
Taryfikator mandatów wyszczególnia sytuacje, w których prowadzący pojazd dopuszcza się wykroczenia karanego grzywną:
- nieprzepuszczenie pieszego będącego na pasach lub wchodzącego na przejście,
- nieustąpienie przez kierowcę skręcającego w drogę poprzeczną, pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża,
- nieprzepuszczenie pieszego przy przejeżdżaniu przez chodnik, drogę dla pieszych albo podczas jazdy po placu, na którym ruch pieszych i pojazdów odbywa się po tej samej powierzchni,
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierowcę podczas włączania się do ruchu oraz podczas cofania,
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu w strefie zamieszkania.
Za każde wymienione wykroczenie kierowca zostanie ukarany mandatem w wysokości 1500 zł.
Niższej kary mogą spodziewać się kierowcy, którzy nie umożliwią pieszym dostępu do komunikacji publicznej. Mają oni bowiem obowiązek zatrzymać się w odpowiednim miejscu i czasie, jeśli na przystanku brakuje wysepki dla pasażerów.
Kierujący pojazdami muszą pamiętać, że wykroczeniem jest też wyprzedzanie na przejściu dla pieszych lub bezpośrednio przed nim, a także omijanie samochodu, który zatrzymał się przed przejściem, by przepuścić pieszych. Również w tych przypadkach kierowcom grozi mandat 1500 zł – tłumaczy Stefania Stuglik, ekspert w zacomandat.com.
Mandat za nieprzepuszczenie pieszego to nie wszystko
Kierowca, który nie przepuści pieszego na pasach otrzyma nie tylko mandat, ale też punkty karne. W zależności od wykroczenia będzie to od 6 do aż 15 punktów. Warto pamiętać, że 15 punktów to maksymalna liczba, jaką można dostać za jedno wykroczenie.
Jakie zachowania zostaną ukarane najsurowiej?
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych lub wchodzącemu na nie,
- wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych lub bezpośrednio przed nim,
- omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, ale zatrzymał się, aby ustąpić pierwszeństwa pieszemu.
15 punktów wpadnie też na konto kierowcy, który nie zatrzyma się, gdy przez jezdnię przechodzi osoba niepełnosprawna używająca specjalnego znaku lub osoba o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej.
Kiedy kierowcy nie grozi mandat za nieprzepuszczenie pieszego?
Warto pamiętać, że kierowca nie zawsze jest zobowiązany do ustąpienia pierwszeństwa pieszemu. Takim przypadkiem jest przejście z sygnalizacją świetlną – tu obowiązuje jasna zasada, gdy zapali się zielone, pieszy może wkroczyć na pasy.
Podobnie, jeśli pieszy korzysta z tzw. przejścia sugerowanego, czyli nieoznakowanego. To miejsce dostosowane technicznie do przekraczania jezdni – pieszy nie ma jednak na nim pierwszeństwa.
Ostatnim przypadkiem jest przechodzenie przez przejście z wysepką, tzw. dwuetapowe. W takiej sytuacji pierwszeństwa musi ustąpić jedynie kierowca, który porusza się pasem, przez który pieszy przechodzi. W tym samym czasie pojazdy jadące przeciwnym pasem mogą kontynuować jazdę.
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu to jedno z częściej popełnianych wykroczeń. Niestety skutki mogą być bardzo poważne – od kolizji do tragicznych wypadków. Choć perspektywa otrzymania mandatu czy punktów karnych może wpłynąć na kierowców, najważniejsza jest świadomość, że są oni odpowiedzialni za zdrowie i życie innych uczestników ruchu drogowego.
