Polskie prawo mówi, iż jazda bez odpowiednich uprawnień jest wykroczeniem, a kierowcy dopuszczającemu się jego popełnienia grożą poważne konsekwencje finansowe i prawne. Bez znaczenia jest czy prowadzi on samochód, czy motocykl. Jeśli podczas kontroli drogowej okaże się, że kierowca jeździ autem lub motorem bez prawa jazdy, z pewnością zapłaci mandat. Jeszcze większe kłopoty będzie miała osoba, która nie mając uprawnień, doprowadzi do kolizji lub wypadku.
Jazda motocyklem bez prawa jazdy – co mówi prawo?
Przede wszystkim należy odróżnić dwie sytuacje – brak odpowiednich uprawnień do prowadzenia danego rodzaju pojazdu oraz jazdę bez dokumentu. Jeśli kierowca ma właściwe i ważne prawo jazdy (uprawnienia), ale nie ma przy sobie fizycznego dokumentu, nie musi się obawiać kary. Od 2020 roku nie ma obowiązku wożenia ze sobą prawa jazdy. Policja może sprawdzić w bazie CEPiK, czy prowadzący pojazd ma uprawnienia, a w razie stwierdzenia nieprawidłowości, podjąć odpowiednie kroki.
Trzeba bowiem wiedzieć, że brak odpowiednich uprawnień do prowadzenia pojazdu mechanicznego jest już wykroczeniem i jako taki jest karany.
Pamiętaj! Jazda motocyklem bez prawa jazdy jest, według polskiego prawa, wykroczeniem! O możliwych konsekwencjach mówi art. 94 Ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń.
Wykroczeniem jest takie działanie, które zagraża bezpieczeństwu – osoba bez uprawnień uznawana jest za nieposiadającą odpowiednich umiejętności i wiedzy. Jej kompetencje jako kierowcy nie zostały zweryfikowanie podczas egzaminu.
Jazda motocyklem bez uprawnień – czy zawsze jest wykroczeniem?
Wiele osób używa terminu motocykl na określenie różnego rodzaju jednośladów – trzeba jednak pamiętać, że to spora grupa pojazdów, które bardzo się od siebie różnią parametrami. W zależności od tego, o jakim jednośladzie mowa, inne są wymagania względem kierowcy.
Uprawnień nie potrzebują osoby, które chcą prowadzić skuter lub motorower o ściśle określonych parametrach technicznych.
Motorowery nie są przez polskie prawo uznawane za pojazdy silnikowe, mają one dwa lub trzy koła oraz silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3, ewentualnie silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h (Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym).
Skuterem lub motorowerem bez uprawnień mogą jeździć osoby, które pełnoletność osiągnęły przed 19 stycznia 2013 roku. Osoby urodzone po 1995 roku muszą zdobyć odpowiednie uprawnienia – aby jeździć motorowerem z silnikiem o pojemności do 50 cm3, potrzebne im będzie prawo jazdy kategorii AM.
Ważne! Kierowcy posiadający prawo jazdy kategorii B mogą prowadzić jednoślady z silnikami o pojemności do 50 cm3 – nie potrzebują dodatkowych uprawnień. Jeśli prawo jazdy kat. B mają dłużej niż 3 lata, mogą też legalnie prowadzić motocykl o pojemności silnika 125 cm3 oraz maksymalnej mocy 15 KM (jego stosunek mocy do masy nie może przekraczać 0,1 kW/kg).
Ile wynosi mandat za brak kategorii A?
Jazda motocyklem bez uprawnień zostanie ukarana grzywną – to już wiesz. Ile zapłacisz, poruszając się motorem, jeśli nie masz prawa jazdy?
Kodeks wykroczeń mówi o grzywnie w wysokości nie niższej niż 1500 zł. Z takim mandatem musi liczyć się kierowca dopuszczający się wykroczenia. Do 2022 roku, czyli do momentu aktualizacji taryfikatora mandatów, maksymalna kara wynosiła 500 zł.
To jednak nie wszystkie konsekwencje, z jakimi musi liczyć się kierowca jeżdżący motorem bez prawa jazdy. Kodeks wykroczeń mówi:
Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 złotych.
W przepisie mowa jest także o karze aresztu i ograniczeniu wolności. Kiedy kierowcy grozi taka kara? Wobec osób, które jeżdżą bez stosownych uprawnień, sąd obowiązkowo orzeka zakaz prowadzenia pojazdów na czas od 6 miesięcy do 3 lat. Kierowcy, który nie zastosuje się do wyroku, grozi kara pozbawienia wolności na czas od 3 miesięcy do 5 lat (zgodnie z Ustawą z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny).
Warto dodać, że za jazdę motocyklem bez uprawnień na konto kierowcy wpadnie 10 punktów karnych.
Motorem bez prawa jazdy? Co z ubezpieczeniem?
Mandat za brak kategorii A jest dość wysoki i może nadszarpnąć budżet kierowcy łamiącego przepisy. Jeżeli dodatkowo, dojdzie do zdarzenia na drodze, np. prowadzący motocykl doprowadzi do kolizji, czekają go dalsze nieprzyjemności. Ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie poszkodowanym (jeśli motor miał wykupione obowiązkowe OC), jednak zwróci się do kierowcy z tzw. regresem. Oznacza to, że kierujący motorem będzie musiał pokryć z własnej kieszeni wszystkie koszty.
Jak łatwo zauważyć, jazda motocyklem bez prawa jazdy naraża kierowcę na poważne problemy. Nawet jeśli czujesz się na siłach i uważasz za wytrawnego motocyklistę, pamiętaj, by zadbać o formalności i potwierdzenie umiejętności w postaci odpowiednich uprawnień. To wyraz odpowiedzialności za siebie i innych uczestników ruchu drogowego.
