Kierowcy najczęściej zostają przyłapani na popełnieniu wykroczenia przez patrol policji. To funkcjonariusze wystawiają im wtedy mandaty i przypisują punkty karne. Kto jeszcze ma uprawnienia do nałożenia grzywny? Czy straż miejska może dać mandat? Przeczytaj i nie daj się zaskoczyć.
W Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, znajdziemy opis sytuacji, w których organ ten ma prawo ukarać mandatem karnym. Strażnik miejski może też w uzasadnionych przypadkach wylegitymować daną osobę, a także przeprowadzić kontrolę ruchu drogowego. Co ważne, strażnik miejski podejmujący współpracę z policjantem, może pełnić czynności również poza podległym mu terenem jako osoba przybrana do pomocy.
Kim jest strażnik miejski i jakie ma zadania?
Do najważniejszych, podstawowych zadań strażnika miejskiego należy czuwanie nad porządkiem w miejscach publicznych, dlatego też zajmuje się głównie:
- kontrolą ruchu drogowego w zakresie określonym przepisami Kodeksu drogowego;
- kontrolami w publicznym transporcie zbiorowym;
- ochroną obiektów komunalnych, urządzeń użyteczności publicznej;
- doprowadzaniem osób nietrzeźwych do izb wytrzeźwień lub domów;
- zabezpieczaniem miejsc przestępstw lub katastrof przed zniszczeniem śladów, działaniem osób postronnych;
- współdziałaniem z innym służbami w zakresie ratowania życia i zdrowia obywateli;
- pomocą w usuwaniu awarii technicznych, skutków klęsk żywiołowych, miejscowych zagrożeń;
- wsparciem w zakresie zapewnienia porządku podczas imprez publicznych, zgromadzeń;
- konwojowaniem dokumentów, wartości pieniężnych.
Choć mandaty od strażników kojarzą się głównie z karą za złe parkowanie, funkcjonariusze straży miejskiej mają znacznie większe uprawnienia. W określonych sytuacjach mają prawo do:
- udzielania pouczeń, zwracania uwagi, ostrzegania;
- legitymowania obywateli;
- ujęcia osób i odprowadzenia na policję;
- dokonywania kontroli osobistej;
- nakładania grzywien w drodze mandatu karnego;
- przyznawania punktów karnych;
- kierowania wniosków o ukaranie do sądu;
- usuwania pojazdów, ich unieruchamiania przez blokowanie kół;
- wydawania poleceń.
Ważne! Kierowca może zostać zatrzymany do kontroli drogowej przez straż miejską. Może też zostać przez jej funkcjonariusza ukarany mandatem.
Straż miejska a straż gminna – czym się różni?
Na terenie gminy tworzone są samorządowe umundurowane formacje, czyli straż gminna. W gminach, w którym organem wykonawczym jest prezydent miasta lub burmistrz, mówi się o straży miejskiej. Głównym zadaniem strażników straży gminnych (strażników miejskich) jest ochrona porządku publicznego – dlatego też mają oni uprawnienia do upominania, wydawania poleceń i nakładania grzywien w drodze mandatu karnego.
Czy straż miejska może dać mandat i w jakich przypadkach?
Jak już wspomniano, straż miejska jest upoważniona do karania mandatami. Lista wykroczeń, za które strażnik miejski może nałożyć grzywnę, jest całkiem długa. Przede wszystkim chodzi o sytuacji, w których dana osoba zakłóca porządek, zagraża bezpieczeństwu publicznemu, dopuszcza się czynów gorszących w miejscach publicznych. Straż miejska może dać mandat za nieprawidłowe parkowanie, czy naruszenie przepisów ruchu drogowego. Zatem kiedy możesz otrzymać mandat od straży miejskiej?
- Za zakłócanie spokoju lub wywoływanie zgorszenia w miejscach publicznych;
- naruszenie przepisów o zgromadzeniach;
- lekceważenie przepisów o symbolach narodowych;
- kąpiel w miejscach objętych zakazem;
- żebractwo w miejscach publicznych;
- bezprawne wywołanie alarmu lub blokowanie numeru alarmowego;
- złamanie zasad poruszania się hulajnogą elektryczną lub urządzeniem wspomagającym ruch;
- naruszenie przepisów ruchu drogowego (złamanie zakazu ruchu określonego znakiem drogowym, zakazu zatrzymywania się i postoju);
- niestosowanie się do znaków drogowych, sygnałów drogowych lub poleceń kierującego ruchem;
- prowadzenie pojazdu niedopuszczonego do ruchu;
- prowadzenie pojazdu bez wymaganych dokumentów;
- prowadzenie samochodu bez wymaganych świateł;
- tamowanie lub utrudnianie ruchu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu;
- nieuprawnione posługiwanie się kartą parkingową osoby niepełnosprawnej;
- zanieczyszczanie drogi publicznej, spowodowanie na niej utrudnień w ruchu;
- niszczenie lub uszkadzanie roślinności na terenach użytku publicznego;
- bezprawny wjazd do lasu w miejscu niedozwolonym;
- zanieczyszczanie gleby, wody, lasu.
Mandat karny od straży miejskiej – wysokość
Wiesz już, że strażnik miejski może nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego. Jak wysoka będzie to kara? Kwestię tę reguluje Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń. Za niektóre wykroczenia przewidziana jest konkretna kara, w przypadku innych, określone zostają jedynie granice wysokości grzywny.
Mandat od straży miejskiej może wynieść:
- zaśmiecanie miejsca publicznego – 50-500 zł;
- publiczne dopuszczenie się nieobyczajnego wybryku – 50-100 zł;
- zakłócanie spokoju i porządku publicznego – 100-500 zł;
- spożywanie napojów alkoholowych w miejscach objętych zakazem spożywania napojów alkoholowych – 100 zł;
- zaśmiecanie, zanieczyszczanie drogi publicznej – 50-200 zł;
- posługiwanie się przez osobę do tego nieuprawnioną kartą parkingową – 400 zł;
- tamowanie lub utrudnianie ruchu przez kierującego pojazdem mechanicznym – nie mniej niż 500 zł;
- jazda bez wymaganych świateł – 300 zł (od zmierzchu do świtu), 100 zł (od świtu do zmierzchu).
W przypadku niektórych wykroczeń nie podano wysokości, dlatego ostateczna kwota grzywny będzie zależała od decyzji strażnika. Weźmie on pod uwagę szkodliwość czynu, a także zachowanie sprawcy po popełnieniu wykroczenia.
Za wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji strażnik miejski może nałożyć karę w wysokości 6 000 zł (w sytuacji, gdy postępowanie mandatowe jest dopuszczalne). Natomiast, jeśli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w co najmniej dwóch przepisach ustawy kara może wynieść do 1000 zł. Mandaty wystawiane przez straż miejską muszą być kredytowane, czyli z terminem płatności.
Ważne! Straż miejska może także przyznawać punkty karne za wykroczenia drogowe jak np. nieprawidłowe parkowanie, złamanie zakazu ruchu czy zakazu wjazdu. Aby punkty trafiły do elektronicznej bazy, strażnik miejski musi przekazać stosowną informację policji.
Jak zapłacić mandat od straży miejskiej?
Grzywnę nałożoną mandatem od straży miejskiej należy wpłacić do kasy właściwego urzędu miasta/gminy lub na rachunek właściwego urzędu. Numer konta widnieje na odcinku A i B mandatu. Wpłaty można dokonać również w kasie straży miejskiej. Na zapłatę ukarany ma 7 dni.
Mandat karny od straży miejskiej – przepisy
Strażnicy straży miejskiej upoważnieni są do nakładania grzywien za wykroczenia, które wynikają z nieprzestrzegania przepisów określonych ustaw jak:
- Ustawa z dnia 20 maja 1971 roku Kodeks wykroczeń;
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Przepisy wprowadzające Kodeks pracy;
- Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi;
- Ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych;
- Ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu porządku i czystości w gminach;
- Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt;
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska;
- Ustawa z dnia 11 maja 2001 roku Prawo o miarach;
- Ustawa z dnia 6 września 2001 roku o transporcie drogowym;
- Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 roku o publicznym transporcie zbiorowym;
- Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
- Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;
- Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 roku o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji;
- Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych;
- Ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków;
- Ustawa z dnia 17 maja 1989 roku Prawo geodezyjne i kartograficzne;
- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 roku o bateriach i akumulatorach;
- Ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 roku o dowodach osobistych;
- Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 roku Kodeks wyborczy;
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach;
- Ustawa z dnia 11 września 2015 roku o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym;
- Ustawa z dnia 20 lipca 2017 roku Prawo wodne.
Straż miejska może również nakładać mandaty na podstawie zapisów w aktach prawa miejscowego ustanawiających przepisy porządkowe, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa publicznego, porządku i spokoju, jeśli za dane naruszenie przepisów przewidziano grzywnę.
Straż miejska została powołana, by pilnować porządku publicznego. Za jego zakłócanie, a także łamanie przepisów, może nakładać mandaty, a także punkty karne.
